TAKE

YOUR

TIME

Sollicitatiegesprek – Tips voor werkgevers en kandidaten!

Het sollicitatiegesprek, de eerste kennismaking tussen kandidaat en werkgever. Kandidaten krijgen een goede eerste indruk van de werkgever en werkgevers gaan een eerste gesprek aan om te peilen of dit een geschikte kandidaat kan zijn.

Werkgevers met een eigen personeelsdienst hebben professionals in dienst om deze gesprekken te voeren en kandidaten te screenen. Maar hoe begin je eraan als kleinere werkgever welke niet beschikt over een team om deze gesprekken te voeren?

En jij als kandidaat? Aan welke typische vragen mag jij je verwachten tijdens het sollicitatiegesprek? Hoe kan jij je het beste voorbereiden om een goede indruk achter te laten na het interview?

Voor zowel werkgevers als kandidaten geven we tips voor de voorbereiding van een sollicitatiegesprek zodat je voorbij de eerste indruk kan kijken en een beter beeld kan vormen van de kandidaten of van de werkgevers en de inhoud van de job.

Hoe voer je een sollicitatiegesprek als werkgever?

Het doel van het sollicitatiegesprek, voor werkgevers, is om een goed beeld te krijgen van een kandidaat. Je tracht na te gaan of de kandidaat beschikt over de juiste vaardigheden, wat haar/zijn ambitie is, of zij/hij echt geïnteresseerd is, of deze persoonlijkheid past bij je onderneming en of je wat betreft salaris tot een overeenkomst kunt komen.

De geschikte kandidaat vinden

Vacature opstellen - Functie eisen

Voor dat je een gesprek kunt voeren met kandidaten begin je met het opstellen van een vacature. In die vacature ga je minimaal het volgende opnemen:

Functienaam: wees concreet, vermijd afkortingen, gebruik gewone taal en zorg dat de titel voor zowel m/v is.
Vertel kort wie je bent als werkgever: wat doe je, wat vind je als bedrijf belangrijk, waar ben je gevestigd en zeg waarom je iemand zoekt en waarom een kandidaat bij jou zou willen werken.
Omschrijf de job: formuleer zo concreet mogelijk de taken en zeg wat aantrekkelijk is aan je bedrijf. Blij wel realistisch zodat je de juiste verwachtingen schept bij geïnteresseerde kandidaten.
Functie eisen: Welk diploma is nodig, vaardigheden, aantal jaar werkervaring, welke talen dienen gesproken te worden, …
Wat heb je te bieden: Fulltime/Parttime, opleiding, salaris en extralegale voordelen, … Ik ben persoonlijk voorstander om het loon onmiddellijk te vermelden in de vacature. Zo is het voor kandidaten onmiddellijk duidelijk wat te verwachten.
Hoe solliciteren: beschrijf de selectieprocedure, via welke weg ze hun cv kunnen versturen, contactpersoon met wie ze kunnen bellen/mailen/whatsappen om al vragen te stellen, …

Als je inspiratie of voorbeelden nodig hebt kan je altijd terecht op VDAB – Competent: databank met beroepsprofielen of op de site van VDAB waar je heel wat inspiratie kan opdoen.

Wereldwijde bekendmaking

Kandidaten zoeken is geen rocket science! Alleen kan het in deze tijd enorm lang duren voordat de juiste kandidaat reageert. In de huidige arbeidsmarkt zijn er niet al te veel geschikte werkzoekenden en daar kan je op korte termijn weinig aan veranderen.

Focus op de zaken welke je wel in de hand hebt en tracht deze zo optimaal mogelijk te benutten om je vacature bekend te maken.

Hieronder geven we je enkele tips om kandidaten te vinden. Focus niet op slechts 1 van deze kanalen, maar maak er een mix van:

Gebruik je eigen website.
Vraag bij collega werkgevers of je huidige medewerkers of zij geschikte kandidaten kennen.
Hang een uithangbord of plaats iets in de winkel zodat voorbijgangers en je eigen klanten op de hoogte zijn.
Plaats een bericht op facebook, Instagram en Linkedin.
Zet je vacature op een vacaturesite. Algemeen zoals vdab of gespecialiseerd voor je sector.
Schakel een gespecialiseerde recruiter in.
Neem contact op met een uitzendbureau.

En nu wachten tot er sollicitanten reageren!

Voorbereiding Sollicitatiegesprek

Eindelijk! Na al je hard werken solliciteert er een kandidaat op je vacature. Je neemt het cv door en je eerste indruk is dat deze sollicitant wel eens de juiste kan zijn. Je neemt contact op met de sollicitant en je prikt een datum en uur voor het sollicitatiegesprek. Let tijdens je telefoongesprek al goed op. Welke indruk laat deze kandidaat op je na?

Top! Het sollicitatiegesprek staat gepland. Maar … welke vragen ga je nu stellen, hoe kan je de mindere punten en slechte eigenschappen ontdekken, wat ga je vertellen, hoe weet je of dit de geschikte kandidaat is waarnaar je op zoek bent?

Spoiler alert … ER IS GEEN ENKELE METHODE WELKE JE 100% ZEKERHEID ZAL BIEDEN … ik herhaal ER IS GEEN ENKELE METHODE WELKE JE 100% ZEKERHEID ZAL BIEDEN.

Voorspellende waarde verschillende selectiemethodes

Een kleine zijsprong, maar wel een heel belangrijke om je te laten begrijpen wat de voorspellende waarde is van de verschillende selectiemethoden/parameters op het goed functioneren van een kandidaat in je onderneming.

De correlatie coëfficiënt geeft de relatie aan tussen 2 variabelen. In dit artikel is variabele 1 “de geschikte kandidaat” en variabele 2 “sollicitatiegesprek”.

Zoals je weet zijn er meer variabelen (assessment center, interview, werkervaring, diploma, …) welke een impact hebben of de persoon welke je in dienst neemt een succes is. Een correlatie coëfficiënt ligt altijd tussen -1 en +1 waarbij -1 wil zeggen dat de 2 variabelen niets met elkaar te maken hebben en +1 wil zeggen dat de 2 variabelen sterk met elkaar verweven zijn.

Hieronder krijg je een inzicht in de correlatie coëfficiënt van deze diverse variabelen op “het vinden van de juiste kandidaat”. Met andere woorden “de voorspellende waarde” (bron: https://www.managementsite.nl/tql/hrm/werving-en-selectie/wat-zijn-de-beste-selectie-instrumenten).

Interpreteren van de coëfficiënt:

Tussen 0 en 0.30 = Geen tot zwakke relatie.
Tussen 0.30 en 0.50 = zwakke tot gemiddelde relatie.
Tussen 0.50 en 0.70 = gemiddelde tot sterke relatie.

Structuur van het sollicitatiegesprek

3 fasen ga je doorlopen tijdens een sollicitatiegesprek:

Introductiefase: Kandidaat verwelkomen en op zijn gemak stellen, jezelf voorstellen, de agenda overlopen en het bedrijf voorstellen.
Informatiefase: Hier gebruiken we het gestructureerd interview om de slechte eigenschappen, mindere punten, sterke eigenschappen en sterke punten te identificeren. We gebruiken hiervoor de STARR-methode (zie verder).
Afrondingsfase: Hier geef je de arbeidsvoorwaarden (werktijden, extralegale voordelen, gewenst salaris, …), je peilt naar de interesse van de kandidaat (en of zij/hij andere sollicitaties heeft lopen) en je ligt de volgende stap toe.

Het gestructureerd interview

Een veelgebruikte methode om van een niet gestructureerd naar een gestructureerd interview te gaan is de STARR-methode. De afkorting staat voor de 5 fases welke je zal doorlopen:

Situatie
Taak
Actie
Resultaat
Reflectie

Met deze methodiek ga je gedragsgericht interviewen. De basisgedachte achter deze methodiek is dat ervaringen uit het verleden de beste voorspellers zijn voor toekomstig gedrag. Voor elke vaardigheid welke van belang is voor jou en waar de kandidaat in zijn cv aangeeft dat zij/hij hierover beschikt ga je de diverse fases doorlopen.

Op voorhand het cv doornemen en je gesprek voorbereiden is noodzakelijk!

Fase 1: Situatie

In de eerste fase ga je dieper ingaan op het verleden. Je gaat vragen stellen naar specifieke gebeurtenissen uit het verleden welke verband houden met de sterke punten – competenties waarnaar je op zoek bent. Je wil te weten komen hoe de sollicitant bepaalde vaardigheden heeft verworven en hoe goed deze al ontwikkelt zijn. Sollicitatievragen welke tijdens deze fase aan bod komen zijn:

Welke testen heb je uitgevoerd tijdens de oogmeting bij werkgever x?
Met welke apparatuur werkten jullie bij werkgever y?
Hoe verliep het verkoopproces?

Je beëindigt deze fase door samen te vatten wat je gesprekspartner je vertelde. Zo stem je af of je alles juist hebt begrepen.

Tijdens deze fase zal de sollicitant meer spreken vanuit de wij-vorm (bij ons, wij, ons team, …).

Fase 2: Taak

In deze fase ga je vragen stellen om de betrokkenheid, rol en positie van de sollicitant goed te begrijpen. In deze fase zal je gesprekspartner meer antwoorden vanuit de ik-vorm (ik, mijn, zelf, …). Je gaat sollicitatievragen stellen zoals:

Welke zijn je werkzaamheden bij je huidige werkgever?
Hoe waren de verantwoordelijkheden en taken verdeeld?
Neem mij mee naar je eerste werkdag bij je vorige werkgever. Hoe zag deze eruit?

Als de sollicitant op afstand betrokken is geweest dan kan zij/hij er niet veel over vertellen. Je zal vooral algemeenheden horen en woorden als “wij”, “ons” en “samen”. Hij/zij zal ook regelmatig (te) lang dienen nadenken over de antwoorden die er dan ook soms aarzelend uitkomen.

Vraag dus zeker door tijdens deze fase en vraag naar voldoende effectieve voorbeelden.

Ook hier: luister aandachtig en vat samen om te checken dat je het goed hebt begrepen!

Fase 3: Actie

Je gaat peilen naar concrete ervaringen en persoonlijke bijdragen van de sollicitant. Hier komen details aan bod en de sollicitant spreekt ook hier voornamelijk vanuit de ik-vorm! Vragen welke je kan stellen:

Welke actie heb je genomen om situatie x of y aan te pakken?
Hoe ben je omgegaan met die ontevreden klant?
Welke problemen ondervond je tijdens het aanpassen van contactlenzen en hoe heb je dit opgelost?

Als een sollicitant een bepaalde ervaring niet of onvoldoende heeft opgedaan dan wordt het bijna onmogelijk om op detailniveau de waarheid te spreken. Als je twijfels hebt bij bepaalde details, heb dan zeker geen schrik om die ook te benoemen.

Fase 4: Resultaat

Je wil natuurlijk ook weten of de genomen acties in de vorige fase ook hebben geleid tot goede resultaten. Tijdens deze fase ga je vragen stellen om dit af te toetsen:

Wat was het resultaat van actie z om die situatie aan te pakken?
Hoe heeft dit ontevreden klant gereageerd? Heb je hem daarna nog gezien?
Hoe gaat het nu met het aanpassen van contactlenzen?

Wanneer je door deze 4 fases bent gegaan, dien je in staat te zijn om te beoordelen of de kandidaat beschikt over de competenties, ervaringen, houding, enzovoort die nodig zijn voor het succes in de functie.

Fase 5: Reflectie

Tijdens deze fase ga je terugblikken op de ervaring. Je gaat samen op zoek naar de doorgemaakte ontwikkelingen, de ervaren problemen, (on)tevredenheid van de leidinggevende, … Vragen welke tijdens deze fase aan bod komen:

Wat zou je de volgende keer anders doen?
Wie heeft je geholpen om deze situatie tot een goed einde te brengen?
Wat vond je het leukste?

Je kan nu ook gerust de vraag stellen “wat zijn uw sterke punten”. Je beschikt over een goed beeld van de achtergrond, de rol van de sollicitant en het resultaat!

Op basis van dit gesprek krijg je een goed beeld van de vaardigheden en de persoonlijkheid. Laat na het gesprek alles even bezinken en neem even de tijd (maar ook niet te lang) om te kijken of dit de persoon is welke het beste past in je team en/of een tweede sollicitatiegesprek nog nodig is.

Sollicitatiegesprek werkgever - Conclusie

Een goede voorbereiding van een sollicitatiegesprek is een must! Neem het ontvangen cv goed onder de loep en volg de fases van de STARR-methodiek. Ze zullen je helpen om van een ongestructureerd naar een gestructureerd sollicitatiegesprek te gaan.

Vergeet niet dat er géén enkele methode is welke je 100% zekerheid kan bieden dat een bepaalde kandidaat een succes zal zijn in de toekomst. Door een gestructureerd gesprek te voeren ga je wel je kansen verhogen (en ook niet meer dan dat).

Tip: als je kan, neem dan een extra paar ogen mee tijdens het gesprek (maar spreek op voorhand heel duidelijk de rolverdeling af). Zo kan je na het gesprek de sollicitatie bespreken en de geschiktheid van de sollicitant samen beoordelen (4 ogen zien meer dan 2). Ga tijdens het gesprek met de kandidaat niet recht tegenover elkaar zitten.

Sollicitatiegesprek voorbereiden als kandidaat?

Net zoals werkgevers willen toetsen of jij de juiste kandidaat bent voor de functie, wil jij als kandidaat toetsen of die potentiële werkgever de juiste is voor jou. En als je dit goed wil doen zal ook jij voorbereid dienen zijn en bereid zijn om hier tijd in te steken zodat je volgende sollicitatie meer gericht is op wat jij zoekt.

Voor je gaat solliciteren

Nog voor je effectief gaat solliciteren dien je een goed beeld te hebben van wat je zelf wilt en waaraan een bepaalde functie en potentiële werkgever dienen te beantwoorden. Zorg wel dat je verwachtingen realistisch blijven.

Geef jezelf een antwoord op volgende vragen:

Wil je voor een grote onderneming of een kleine onderneming werken? Ken je hun voor- en nadelen?
Bedenk waarin je jezelf wilt ontwikkelen? Wil je meer allround, gespecialiseerd in een bepaald item, leidinggevende vaardigheden ontwikkelen, …?

Zo kan je al meer gericht op zoek gaan naar een baan die meer aan je verwachtingen zal voldoen. Nu je een job hebt gezien welke je interesseert kan je best ook kijken hoe lang werknemers blijven bij het bedrijf (personeelsverloop)!

Net zoals een kandidaat bepaalde zaken beter gaat voorstellen, zal een bedrijf dit ook doen tijdens de sollicitatie.

Je CV

Wat vermeld je best in je cv?

Neem minimaal volgende zaken op in je cv:

Persoonlijke gegevens: je contactgegevens en voeg (als je dat wil, maar ik raad het aan) je profielfoto toe.
Profiel: vertel kort wat je competenties en kwaliteiten zijn, wat je zoekt, motiveert en drijft.
Studies: vermeld je hoogst behaalde diploma en ook een studie welke je niet hebt afgemaakt.
Opleiding: vermeld opleiding die je gevolgd hebt en die relevant is.
Ervaring welke je hebt opgedaan.
Computer- en talenkennis.
Vaardigheden.
Goede eigenschappen (maar hou het realistisch)
Hobby’s.

Bekijk op de website van VDAB “Wat vermeld je best in je cv?” om meer te weten te komen.

Hoe je cv opmaken?

De eerste indruk van je cv zal bepalen of je rechtstreeks geklasseerd wordt of dat een werkgever zal verder lezen om te weten wie je bent. Zorg er dus voor dat de opmaak in orde is. Je kan hiervoor bijvoorbeeld op de website van Canva terecht waar je dit gratis kan doen.

Geen excuus dus om een onverzorgde cv te versturen naar een recruiter of naar werkgevers.

Uitgenodigd worden - sollicitatietips

Bereid je niet enkel voor op de vragen tijdens het gesprek, maar bereid je ook voor op volgende zodat je sollicitatie zo goed mogelijk verloopt:

Bereid jezelf voor hoe jij jezelf gaat voorstellen.
Zorg dat je een klein beetje bent ingelezen over het bedrijf waar je solliciteert.
Kan je al jouw positieve punten ook onderbouwen met effectieve concrete voorbeelden?
Dress to impress – maar ga er ook niet over!
Wees jezelf tijdens de sollicitatie en maak oogcontact.

Welke vragen kan je verwachten tijdens het sollicitatiegesprek?

Niet elk gesprek is hetzelfde, maar je weet dat bepaalde veelgestelde vragen tijdens elke sollicitatie aan bod zullen komen. Daarom hieronder op een rij gezet de vragen waaraan jij je kan verwachten tijdens het gesprek van je gesprekspartner – interviewer (bereid je dus voor):

Wat zijn je sterke punten?
Wat zijn je zwakke punten?
Waarom wil je bij ons bedrijf komen werken?
Waarom wil je weg bij je huidige werkgever? Waarom ben je op zoek naar een nieuwe job?
Beschrijf jezelf, bespreek kort je cv, …
Vertel eens over een grote fout die je hebt gemaakt?
Wat is jouw droomjob?
Vertel eens over een moeilijke situatie en hoe je deze hebt aangepakt?
Welke verloning heb je in gedachten?
Wat zouden je collega’s of vrienden over je vertellen?
Wat maakt je gelukkig?
Geef 3 sterke punten van jezelf? Geef 3 verbeterpunten van jezelf?
Hoe jij je in de toekomst wilt ontwikkelen?
Welke vragen heb jij voor ons?

Je slechte eigenschappen en zwakke punten

Het geven van 3 positieve eigenschappen van jezelf gaat meestal vrij makkelijk tijdens het gesprek. Het geven van 3 verbeterpunten (lees zwakke punten of eigenschappen) gaat meestal minder vlot. Bereid je echter goed voor op deze vragen tijdens het gesprek. Veel kans dat de interviewer ze zal stellen.

Als je geen concrete voorbeelden kan geven van verbeterpunten is dat meestal een teken dat je ofwel jezelf niet goed kent of je iets tracht te verbergen. Maak je dus geen zorgen en vertel in alle eerlijkheid wat deze zijn (of denk je dat al die andere kandidaten geen verbeterpunten hebben). Als je weet waar je minder in bent, is dit net iets positief. Want je weet waar je op dient te letten of aan te werken.

En als je interviewer de STARR-methodiek gebruikt (zie bij werkgever), zal zij/hij al weten wat je mindere punten zijn.

Welke vragen kan je stellen tijdens het sollicitatiegesprek?

Vergeet niet dat niet enkel de onderneming wil zien of jij geschikt bent, maar dat dit gesprek ook dient om te zien of de onderneming geschikt is voor jou! En daar kom je enkel achter door vragen te stellen tijdens het sollicitatiegesprek! Enkele goede vragen welke je tijdens de sollicitatie kan stellen:

Hoe ziet mijn takenpakket er concreet uit? En heb geen schrik om door te vragen als er iets niet duidelijk is!
Is er opleiding voorzien? Zo ja, welke?
Wat is de volgende stap in de sollicitatie (tweede sollicitatiegesprek, online test, …)?
Kan ik u nog contacteren als ik nog vragen heb?
Hoe groot is het personeelsverloop (jij hebt je voorbereid en je weet dus hoe groot dit is)?
Kan ik de collega’s ontmoeten mocht dit gesprek positief beoordeeld worden?
Kan ik eens een dag komen meewerken om een beter beeld van de collega’s en werksfeer te krijgen?
Vraag naar feedback over het interview.

Welke vragen kan je best niet stellen tijdens het sollicitatiegesprek?

Altijd een beetje persoonlijk natuurlijk, maar onderstaande vragen/zaken kan je best vermijden tijdens je eerste gesprek:

GEEN VRAGEN STELLEN!!!! – doet vermoeden dat je weinig interesse hebt.
Welk loon en extralegale voordelen mag ik verwachten? Niet dat dit onbelangrijk is, maar niet over beginnen tijdens het eerste gesprek. Tenzij je gesprekspartner er zelf over begint. Als je een aanbod ontvangt, kan je op dat moment starten met onderhandelen. Weet dus hoeveel je waard bent.
Geen persoonlijke vragen aan je interviewer.
Vragen waar je zelf het antwoord op had moeten weten (omdat de antwoorden in de vacature stonden).

Conclusie sollicitatiegesprek kandidaten

Zorg dat jij je eerst verdiept in jezelf voordat je start met solliciteren. Wat voor type bedrijf kom jij het best tot je recht en wat is je ambitie. Ga pas dan gericht op zoek naar een nieuwe job.

Neem de tijd om je cv op te stellen en zorg dat de opmaak er netjes uitziet. Als je uitgenodigd wordt voor een sollicitatiegesprek, neem dan even de tijd om informatie over het bedrijf op te zoeken.

Bereid jezelf voor op de meest gestelde vragen tijdens een sollicitatie, neem de sollicitatietips door, zorg dat je zelf ook enkele vragen stelt, begin niet zelf over het loon en vooral … wees jezelf! Het is niet het einde van de wereld als je niet weerhouden wordt voor een bepaalde functie!

Mocht je toch een aanbod krijgen na je sollicitatie, weet dan wel wat jouw waarde is zodat je goed voorbereid aan de onderhandeling van je loon kan starten!

Succes met de zoektocht naar je nieuwe vacature!

Meer Weten?